ARAPÇA
İNGİLİZCE
Vakıflar
Genel Müdürlüğüne bağlı olan ve İstanbul'un Beyazıt İlçesinde bulunan Türk
Vakıf Hat Sanatları Müzesi II. Beyazıt Külliyesine ait olan Beyazıt Medresesi
içindedir. Daha önce giriş kapısının sağında, büyük dikdörtgen havuz
bulunduğundan, halk arasında "Havuzlu Medrese" olarak da
tanınmaktadır. Padişah II. Beyazıt tarafından 1506-1508 yıllarında
yaptırılmıştır.
Müzenin bulunduğu medresenin tarihçesi:
Medresenin inşası, 1506-1508 de tamamlanmıştır. Caminin inşası 1497-1506
yılarındadır, Ancak Vakıflar Genel Müdürlüğündeki Vakfiye, 1505 tarihini
taşımaktadır. Bu durum, Caminin tamamlandıktan sonra, külliyenin vakıf
kapsamına alındığını
Beyazıt Medresesinin vakfiyesinde, şeyhülislamların müderrislik yapması şart
koşulmuştur. Ancak şeyhülislamların işlerinin yoğunluğu nedeni ile, eğitim için
yerlerine vekil tayin ettikleri ve böylece ders vekaleti müessesesinin doğduğu
anlaşılmaktadır.
Camiinin kuzey batısında ve biraz uzağında olan klasik medrese planındaki II.
Beyazıt Medresesi, merkezi bir dershanenin üç tarafında, 19 odadan oluşmuştur.
Bina tamamen kesme taştan yapıldığı halde dershane bir sıra taş ve bir sıra
tuğladandır. Sade silmeli, girişte kırmızı beyaz taşlar ve tacındaki
tomurcuklarla ekleyici bir görünümü vardır. Baklavalı köşeliklere oturan
kubbeli, iki yanında setlere sahip bir alandan sonra basık kemerli sade silmeli
kapıyla karşılaşılır. Kapı üzerinde, sarı ve siyah boya ile yapılmış Rumî ve
hatâîlerden oluşan bir alınlık bulunmaktadır. Giriş kapısı yanlarındaki birer
pencerenin söveleri, pembe mermerden yapılmıştır.
Normal odalar, kareye yakın planlıdır. Köşe odalar ise daha büyüktür. Köşe
odalarda, üç adet alt, bir adet üst pencere bulunmaktadır. Her odada ocak ve
dolap yerleri vardır. Sağ kolda ayrıca önü avluya açılan setli bir yazlık oda
bulunmaktadır. Revak 25 kubbelidir. Sol kolda üstü tonozlu bir geçit yer
almaktadır. Bu geçidin işlevi anlaşılmamaktadır. Bir olasılıkla, buraya bağlı
bir bölüme geçiş için kullanıldığı düşünülmektedir.
Dershane binası, revaklardan 3.65 metre uzakta olup aralarında sadece bir duvar
bağlantısı vardır. Dokuz alt ve on iki üst penceresi bulunmaktadır. Yanlarda
birer dolap yeri vardır. Ocak bulunmamaktadır. Kubbe kemeri yuvarlak, kapı
kemeri pembe beyaz mermerdendir ve kubbe kasnağı sekiz kemerlidir. Giriş kapısı
önünde, ince mermer sütuna basan ve sonradan eklendiği tahmin edilen ahşap bir
saçak vardır.
Şadırvan, kaidesiz altı sütun üstünde, baklava başlıklı bir saçağa sahiptir.
Havuz kısmı ise, sekiz kemerli olup, sade bir eserdir. Gerek dershane, gerek
medrese kapısında kitabe yoktur.
Medrese, birçok onarım görmüştür.
Beyazıt Medresesi, medreselerin kapatılmasından sonra, evrak tevzi yeri,
fakirler için yerleşme yeri, bir süre yurt ve nihayet Belediye Müzesi ve Umumi
Kütüphane olarak kullanılmıştır. 1943'dan sonra Gazanfer Ağa Medresesi'nin
onarımı üzerine, Belediye İnkılâp Müzesi, Beyazıt Medresesi'nden Gazanfer Ağa'
ya taşınmış burada sadece kütüphane kalmıştır.
İlk defa, 1968 yılında Yavuz Selim Medresesi'nde açılan Yazı Müzesi, Bayezit
Medresesi'nin Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmesinden sonra,
28 Ekim 1984 tarihinde, Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi adı ile ziyarete
açılmıştır.
Yazma ve levha eserlerin yanı sıra, çeşitli malzeme üzerine, (taş, cam, kumaş,
maden) yazılmış eserlerin bulunduğu müzede, 277 adedi sergide olmak üzere
toplam 3638 eser mevcuttur. Dershane odasında da kutsal emanetler
sergilenmektedir. Müzedeki eserler, yazı çeşitlerine göre ayrılarak, eğitici
olması ön planda tutularak sergilenmiştir.
Müze bahçesinde, Ahmet Ziya Bey tarafından yapılmış iki güneş saati
bulunmaktadır.
