17.
yüzyılda saraydan çok Kazancıoğlu Bahçeleri olarak bilinen Çırağan Sarayı, o
yıllarda Osmanlı padişahı III. Ahmet tarafından dönemin Vezir-i azamı olan
İbrahim Paşa’ya armağan edilmiştir. Çırağan Sarayı İstanbul'da, Beşiktaş ile
Ortaköy semtleri arasında bir konumda yer almaktadır. Batı mimarisinden ilham
alınarak yapılan sarayın içi süslemeleri, oldukça şık ve dikkat çekicidir. İstanbul’un
en değerli yapıları arasında yer alan Çırağan Sarayı, Beşiktaş ile Ortaköy arasında
kalan bir noktadadır. Ünlü sarayın inşası 1871 yılında, Abdülaziz döneminde
tamamlanmıştır. Bu yapının yerinde önceleri Lale Devri’ne ait eski bir saray
bulunmaktaydı.
Bugünkü
Çırağan Sarayı mimarisinin ihtişamına ulaşması için yaklaşık 4 milyon altın
harcanmıştır. Öyle ki dış devletlere dahi Çırağan Sarayı’nın yapımı için
borçlanılmıştır.
İspanyol Elhamra
Sarayı’nın mimarisi ile aralarında benzerlik olmasındaki en önemli neden
mimarının Nikoğos Balyan olmasıdır. Çırağan Sarayı, bugünkü mimarisine
ulaşana kadar birçok kez yıkılmış ve tekrardan inşa edilmiştir. Son hali olan
günümüzdeki Çırağan Sarayı mimarisi Cumhuriyet Dönemi‘ne aittir. Lale
Devri eğlencelerine verilen Çırağan ismi, ünlü sarayın da ismi olmuştur.
Çırağan Sarayı’nın önemli bir özelliği de Osmanlı Dönemi’nde kısa bir süre de
olsa kraliyet ikametgahı olarak kullanılmış olmasıdır. Farsça’da ışık anlamı
taşıyan Çırağan ismi, İbrahim Paşa tarafından bu saraya verilmiştir. Sultan
II. Mahmut tarafından yıkılarak yeniden inşa edilmesi kararlaştırılmıştır.
Çevresinde bulunan cami ve okul yıkılarak ahşap mimaride olan saraya klasik bir
mimari kazandırılmıştır. 1857 yılında Abdülmecid tarafından tekrardan yıkılan
Çırağan Sarayı batı mimarisinden esinlenerek yapılmaya başlansa da, Abdülmecid’in
ölümü üzerine sarayın inşası yarım kalmıştır.
Çırağan
Sarayı İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde yer alan popüler bir saraydır.
Günümüzde önemli düğün ve organizasyonlara ev sahipliği yapan Çırağan Sarayı,
gösterişli mimarisi ve konumu ile pek çok kişinin ilgisini çekmektedir. Tarihin
en önemli yapılarından biri olmasından dolayı, İstanbul’un tarihi kimliğine
önemli bir değer katmaktadır. Bu nedenle İstanbul’da gezilecek yerlerin başında
Çırağan Sarayı yer almaktadır. Şimdilerde Çırağan Palace Kempinski Oteli olarak
insanların hizmetine sunulmuş durumdadır. İstanbul’un merkezi bir konumunda yer
almasından dolayı birçok ulaşım aracı ve taksi ile Çırağan Sarayı’na ulaşmak
oldukça kolaydır.
Çırağan
Sarayı ilk bakışta oldukça görkemli duruşu ile dikkat çeken bir mimariye
sahiptir. Diğer yandan tarihin pek çok önde gelen mimari üsluplarından
esinlenmiş olarak inşa edildiği görülmektedir. Bunlardan biri olan oryantalist
vurgular, Çırağan Sarayı’nın birçok yerinde dikkatleri çekmektedir. En çok batı
mimarisi esas alınarak yapılmış olan sarayın süslemeleri de aynı çizgide
yapılmıştır. Geometrik süslemelerin yoğunlukta olduğu iç mekanların
bütün unsurları birbiri ile ahenkli bir uyum içinde yapılmıştır. Çırağan
Sarayı’nın mimarisinde emeği geçen pek çok kişi, sarayın süslemelerinde
geometrik bir uyum yakalamaya çaba göstermişlerdir. Sarayın dış cephe
mimarisinde ise klasik bir tarz dikkatleri çekmektedir. İç kısımlarda
oryantalist bir tarzın hakim olması, iç ve dış mimarı açısından tezatlık
oluşmasına neden olmaktadır.
17.
yüzyılda Kazancılar Bahçeleri olarak bilinen saray, Lale Devri‘nin
de en önemli simgelerinden biriydi. O dönemde tahtta olan III. Ahmed
veziri azamı İbrahim Paşa’ya hediye edilmesi için bu büyük eseri
yaptırmıştır. Geçirdiği yıllar içerisinde birçok kez zarar gören, restore
edilen saray 1871 yılında Abdülaziz tarafından tamamlanmış ve barok
mimarisiyle yeniden canlandırılmıştır. Çırağan Sarayı’nın tarihimiz açısından
kıymetli bir noktada bulunmasındaki en önemli etkenlerden biri, eşsiz
mimarisinin yanı sıra, tarih boyunca pek çok aşka ev sahipliği yapmış
olmasıdır. Ayrıca Çırağan Sarayı 1930 yılında futbol sahası olarak
dahi kullanılmıştır. Günümüzde popüler bir otel olarak hizmette olan Çırağan
Sarayı’nın tarihi, birkaç kez yıkılıp tekrardan inşa edilmesini de
kapsamaktadır. 17. yüzyılda Kazancıoğlu Bahçeleri ismi ile bilinen gösterişli
yapının içinde bahçelerin olmasından dolayı bu isimle bilinirdi. Boğazın ender
şıklıktaki yapılarından biri olan Çırağan Sarayı, önemli isimlerin konakladığı
ve önemli organizasyonlarını yaptıkları bir yer konumundadır.