Adıyaman’ın Kahta ilçesinin kuzeyinde yer alan
Nemrut Dağı, Toros sıradağlarının bir parçasıdır. Nemrut Dağı zirvesinde yer
alan tarihi kalıntılarıyla bilinmektedir. Kalıntıların dünya çapında ilgi
görmesi 11 Aralık 1987 tarihinde de UNESCO’nun “Dünya Mirası Listesi”ne
girmesini sağlamıştır. Büyük İskender‘in imparatorluğunun dağılmasından sonra,
I.Antiokhos (M.Ö. 69-34), Suriye ve Fırat nehrinin kuzeyinde Kommagene adında
yeni bir krallık kurulmuştu. Kommagene sınırları içerisinde bulunan ve aynı
dönemde yapılan Nemrut Dağının zirvesinde bulunan tapınaktaki tümülüste I.
Antiokhos’un mezarı olduğu sanılmaktadır. Dağın 2150 metrelik zirvesinde
bulunan tapınakta, beş tanrıyı temsil eden, 7 metre yükseklikleri olan devasa
heykeller vardır. Tapınağı çevreleyen taş blokların bazıları 9 ton ağırlığa
sahiptir. O dönemde yolu bile olmayan Nemrut Dağına, tonlarca ağırlığında
taşların nasıl çıkartıldıkları halen bilinmemektedir.
Nemrut Dağının Gizemi: 1881 yılına kadar, bir kaç
köylü haricinde kimse Nemrut Dağının zirvesindeki kalıntıları bilmiyordu. 1881
yılında Diyarbakır’da yol yapım işlerinde görevli mühendis Charles Sester
bölgedeki ilk araştırmalarında Asurlar’dan kalma kalıntılar olduğunu sanmış ve
bu araştırmalarını tüm dünyaya sunmuştur. Sester’den aldığı bilgiler
neticesinde Almanya’dan gelen bilim adamı Otto Puchstein ve Alman mühendis
Charles Sester, 6 kişilik ekibiyle ilk çalışmalarını yaptı. Tapınaktaki
arkeolojik kazılarda çok sayıda eser toprak altından çıkartıldı. Kazılarda
bulunan Grekçe kitabeyi çözen Puchstein, kalıntıların Kommagene Uygarlığı’na
ait olduğunu ve Kommagene Kralı 1. Antiochos’un tarafından yapıldığını
keşfeder. Yazılan kitabede Nemrud Dağı’nın sırrı ve Antiochos’un yasaları yer
almaktadır.
Nemrut Dağındaki Heykellerin Sırrı: Kral I.Atiokhos
tüm kültürleri birleştirmeyi hedefleyen bir kraldı, bu nedenle başka
kültürlerin tanrılarını bir araya getirecek heykelleri yaptırdığı
sanılmaktadır. Kazılarda çıkan yazıtlarda heykellerin hangi tanrılara ait
oldukları yazmaktadır. Soldan sağa heykeller, kral I. Antiochos, Kommagene
tanrıçası Fortuna Thyce, tanrı Zeus (Oromasdes), tanrı Apollo
(Mithras-Helios-Hermes) ve Heracles (Artagnes-Ares-Herkül). Taht üzerinde
oturur vaziyette bulunan heykellerin başları, yıllar önce meydana gelen doğa
olayları ve başka uygarlıkların yıkımları sonucunda yıllarca toprak altında
gömülü